Tại Phòng Phước Lành
Thứ bảy, ngày 21 tháng 6 năm 2025



Thưa Bà Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng và Ông Chủ tịch Hạ viện Cộng hòa Ý,
Thưa Bà Chủ tịch và Ông Tổng thư ký Liên minh Nghị viện Quốc tế
Thưa Quý Đại diện các Định chế Học thuật và Các Nhà Lãnh đạo Tôn giáo

Tôi rất vui mừng khi chúng ta có thể gặp nhau trong bối cảnh Hội nghị Liên minh Liên Nghị viện, trong thời gian diễn ra Ngày Năm Thánh dành cho các Chính phủ. Tôi gửi lời chào nồng nhiệt đến các thành viên của các Đoàn đại biểu đến từ sáu mươi tám quốc gia khác nhau, và đặc biệt là đến các Chủ tịch của các Cơ quan Nghị viện tương ứng.

Chính trị đã được định nghĩa đúng là “hình thức bác ái cao nhất”, trích dẫn Đức Giáo Hoàng Piô XI (Diễn văn gửi Liên đoàn Đại học Công Giáo Ý, ngày 18 tháng 12 năm 1927). Thật vậy, nếu chúng ta xem xét dịch vụ mà đời sống chính trị mang lại cho xã hội và lợi ích chung, thì nó thực sự có thể được coi là một hành động của tình yêu Kitô giáo, không bao giờ chỉ là một lý thuyết, mà luôn là dấu hiệu và chứng tá cụ thể về mối quan tâm liên tục của Thiên Chúa đối với lợi ích của gia đình nhân loại chúng ta (xem Đức Phanxicô, Thông điệp Fratelli Tutti, 176-192).

Về vấn đề này, sáng nay tôi muốn chia sẻ với các bạn ba xem xét mà tôi cho là quan trọng trong bối cảnh văn hóa hiện tại.

Đầu tiên liên quan đến trách nhiệm của anh chị em trong việc thúc đẩy và bảo vệ lợi ích của cộng đồng, lợi ích chung, đặc biệt là bằng cách bảo vệ những người dễ bị tổn thương và bị thiệt thòi, độc lập với bất cứ lợi ích đặc thù nào. Ví dụ, điều này có nghĩa là nỗ lực khắc phục sự mất cân đối không thể chấp nhận được giữa khối tài sản khổng lồ tập trung trong tay một số ít người và những người nghèo trên thế giới (xem Đức Leo XIII, Thông điệp Rerum Novarum, ngày 15 tháng 5 năm 1891, 1). Những người sống trong điều kiện khắc nghiệt kêu gào để tiếng nói của họ được lắng nghe, và thường không có ai muốn lắng nghe lời cầu xin của họ. Sự mất cân bằng này tạo ra những tình huống bất công dai dẳng, dễ dàng dẫn đến bạo lực và sớm muộn gì cũng dẫn đến thảm kịch chiến tranh. Mặt khác, chính trị lành mạnh, bằng cách thúc đẩy phân phối công bằng các nguồn lực, có thể cung cấp dịch vụ hiệu quả cho sự hòa hợp và hòa bình cả trong nước và quốc tế.

Suy gẫm thứ hai của tôi liên quan đến tự do tôn giáo và đối thoại liên tôn. Lĩnh vực này đã trở nên quan trọng hơn trong thời điểm hiện tại và đời sống chính trị có thể đạt được nhiều thành tựu bằng cách khuyến khích các điều kiện để có được tự do tôn giáo đích thực và để có thể phát triển một cuộc gặp gỡ tôn trọng và mang tính xây dựng giữa các cộng đồng tôn giáo khác nhau. Niềm tin vào Thiên Chúa, với những giá trị tích cực bắt nguồn từ đó, là nguồn gốc to lớn của lòng tốt và sự thật cho cuộc sống của các cá nhân và cộng đồng. Thánh Augustinô đã nói về nhu cầu chuyển từ amor sui – tình yêu bản thân ích kỷ, thiển cận và hủy hoại – sang amor Dei – tình yêu tự do và hào phóng, dựa trên Thiên Chúa và dẫn đến sự hiến tặng bản thân. Ngài dạy rằng, đoạn văn đó là điều cần thiết để xây dựng civitas Dei, một xã hội có luật cơ bản là bác ái (xem De Civitate Dei, XIV, 28).

Để có một điểm tham chiếu chung trong hoạt động chính trị và không loại trừ bất cứ sự xem xét nào về siêu việt trong các quá trình ra quyết định, sẽ rất hữu ích khi tìm kiếm một yếu tố hợp nhất mọi người. Vì mục đích này, một điểm tham chiếu thiết yếu là luật tự nhiên, không phải do bàn tay con người viết ra, mà được thừa nhận là có giá trị ở mọi thời đại và mọi nơi, và tìm thấy lập luận hợp lý và thuyết phục nhất của nó trong chính tự nhiên. Theo lời của Cicero, một người phát ngôn có thẩm quyền về luật này từ thời cổ đại, tôi trích dẫn từ De Re Publica: “Luật tự nhiên là lý lẽ đúng đắn, phù hợp với tự nhiên, phổ quát, bất biến và vĩnh cửu, với các mệnh lệnh của nó, mời gọi chúng ta làm điều đúng đắn và với các lệnh cấm của nó, ngăn cản chúng ta khỏi điều ác... Không được thay đổi luật này, không được xóa bỏ bất cứ phần nào của luật này, cũng không được bãi bỏ hoàn toàn; chúng ta không thể tự giải thoát mình khỏi luật này thông qua Thượng viện hay nhân dân, cũng không cần phải tìm kiếm người bình luận hay giải thích luật này. Và sẽ không có luật nào ở Rome, không có luật nào ở Athens, không có luật nào bây giờ, không có luật nào sau này; nhưng một luật vĩnh cửu và bất biến sẽ chi phối tất cả mọi người ở mọi thời đại” (III, 22).

Luật tự nhiên, có giá trị phổ quát ngoài và trên các niềm tin khác có thể gây tranh cãi hơn, tạo thành la bàn để chúng ta định hướng trong việc lập pháp và hành động, đặc biệt là về các vấn đề đạo đức tế nhị và cấp bách liên quan đến cuộc sống bản thân và quyền riêng tư ngày nay hơn so với trước đây.

Bản Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền, được Liên hợp quốc phê chuẩn và công bố vào ngày 10 tháng 12 năm 1948, hiện là một phần di sản văn hóa của nhân loại. Văn bản đó, luôn có giá trị, có thể đóng góp rất lớn vào việc đặt con người, trong sự toàn vẹn bất khả xâm phạm của họ, vào nền tảng của cuộc tìm kiếm chân lý, do đó khôi phục lại phẩm giá cho những người không cảm thấy được tôn trọng trong hữu thể sâu thẳm nhất của họ và trong các mệnh lệnh của lương tâm của họ.

Điều này đưa chúng ta đến xem xét thứ ba. Mức độ văn minh đạt được trên thế giới của chúng ta và các mục tiêu mà các bạn được giao nhiệm vụ đạt được hiện đang phải đối diện với một thách thức lớn dưới dạng trí khôn nhân tạo. Đây là một sự phát triển chắc chắn sẽ giúp ích rất nhiều cho xã hội, miễn là việc sử dụng nó không làm suy yếu bản sắc và phẩm giá của con người và các quyền tự do cơ bản của họ. Đặc biệt, không được quên rằng trí khôn nhân tạo hoạt động như một công cụ vì lợi ích của con người, không phải để làm giảm họ, không phải để thay thế họ. Trên thực tế, những gì đang nổi lên là một thách thức đáng kể, một thách thức đòi hỏi sự chú ý và tầm nhìn xa để dự phóng lối sống lành mạnh, công bằng và lành mạnh, đặc biệt là vì lợi ích của các thế hệ trẻ, ngay trong bối cảnh của các kịch bản mới.

Cuộc sống bản thân của chúng ta có giá trị lớn hơn bất cứ thuật toán nào và các mối quan hệ xã hội đòi hỏi không gian để phát triển vượt xa các khuôn mẫu hạn chế mà bất cứ cỗ máy vô hồn nào có thể đóng gói trước.

Chúng ta đừng quên rằng, trong khi có thể lưu trữ hàng triệu điểm dữ liệu và trả lời nhiều câu hỏi chỉ trong vài giây, trí khôn nhân tạo vẫn được trang bị một "bộ nhớ tĩnh" không thể so sánh với bộ nhớ của con người. Mặt khác, trí nhớ của chúng ta sáng tạo, năng động, có khả năng tạo ra, có khả năng thống nhất quá khứ, hiện tại và tương lai trong một cuộc tìm kiếm ý nghĩa sống động và hiệu quả, với tất cả các hệ luận về mặt đạo đức và hiện sinh mà điều này đòi hỏi (xem Đức Phanxicô, Diễn văn tại Phiên họp G7 về Trí khôn nhân tạo, ngày 14 tháng 6 năm 2024).

Chính trị không thể bỏ qua một thách thức lớn như vậy. Ngược lại, chính trị được kêu gọi phải phản hồi nhiều công dân đang nhìn nhận một cách đúng đắn với cả sự tự tin và lo ngại về các vấn đề do nền văn hóa kỹ thuật số mới này nêu ra.

Trong Năm Thánh 2000, Thánh Gioan Phaolô II đã chỉ ra Thánh Thomas More là một nhân chứng mà các nhà lãnh đạo chính trị phải tôn kính và là người cầu bầu để họ đặt công việc của mình dưới sự bảo vệ của người đó. Ngài Thomas More là một người đàn ông trung thành với trách nhiệm công dân của mình, một người phục vụ hoàn hảo cho nhà nước chính vì đức tin của mình, điều đã khiến ngài coi chính trị không phải là một nghề mà là một sứ mệnh truyền bá chân lý và lòng tốt. Ngài “đặt hoạt động công khai của mình vào việc phục vụ con người, đặc biệt là những người yếu đuối và nghèo khổ; ngài giải quyết các tranh chấp xã hội với một ý thức công bằng tuyệt vời; ngài bảo vệ gia đình và bảo vệ nó bằng sự cam kết mạnh mẽ; và ngài thúc đẩy nền giáo dục toàn diện cho thanh thiếu niên” (Tông thư E Sancti Thomae Mori, ngày 31 tháng 10 năm 2000, 4). Lòng dũng cảm mà ngài chứng tỏ bằng sự sẵn sàng hy sinh mạng sống của mình thay vì phản bội sự thật khiến ngài, cũng như đối với chúng ta ngày nay, trở thành một vị tử đạo vì tự do và vì quyền tối thượng của lương tâm. Mong rằng tấm gương của ngài sẽ là nguồn cảm hứng và hướng dẫn cho mỗi người trong số các bạn!

Kính thưa Quý ông, Quý bà, Tôi cảm ơn quý vị vì đã ghé thăm. Tôi xin gửi lời chúc tốt đẹp nhất đến công việc của quý vị và tôi cầu xin Chúa ban phước lành dồi dào cho quý vị và những người thân yêu của quý vị. Tôi cầu xin Phước lành dồi dào của Thiên Chúa.

Cảm ơn tất cả quý vị. Xin Thiên Chúa ban phước lành cho quý vị và công việc của quý vị. Cảm ơn quý vị.