Tạp chí Aleteia, xuất bản ngày 25/06/25, tường trình rằng: Nhân dịp trình diễn vở kịch ở Peru mô tả công việc của một nhà báo chống lại nạn lạm dụng trong Giáo hội, Đức Leo XIV đã cảm ơn bà vì đã đấu tranh cho công lý.
Vào ngày 20 tháng 6 năm 2025, Đức Leo XIV đã kêu gọi bảo vệ "báo chí tự do và đạo đức", không chỉ "là một hành động công lý, mà còn là nghĩa vụ của tất cả những ai mong muốn một nền dân chủ vững chắc và có sự tham gia".
Thông điệp của Đức Giáo Hoàng đã được đọc trong buổi trình diễn vở kịch ở Peru kể lại câu chuyện về một nhà báo Peru, Paola Ugaz, người đã đấu tranh chống lại nạn lạm dụng do một cộng đồng Công Giáo gây ra. Nhóm Sodalitium Vitae Christianae đã bị Đức Giáo Hoàng Phanxicô giải thể.
Đề cập đến “những căng thẳng sâu xa về mặt định chế và xã hội” ở Peru, Đức Giáo Hoàng Leo đã nhận xét, “Nơi nào một nhà báo bị im lặng, thì đó chính là linh hồn dân chủ của một quốc gia bị suy yếu. Tự do báo chí là lợi ích chung không thể chuyển nhượng”.
Trong thông điệp viết bằng tiếng Tây Ban Nha, Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã nhắc lại cuộc gặp gỡ với hàng trăm nhà báo đã đưa tin về mật nghị vào đầu triều đại giáo hoàng của ngài. Vào dịp đó, ngài cũng đã chào Paola Ugaz, người mà ngài biết rõ và có mặt tại Rome vào thời điểm đó.
“Cuộc gặp gỡ này không chỉ là một lời chào hỏi trang trọng: Đó là sự tái khẳng định sứ mệnh thiêng liêng của những người, thông qua công việc của mình với tư cách là nhà báo, trở thành cầu nối giữa sự thật và lương tâm của mọi người. Ngay cả khi phải trả giá bằng những khó khăn to lớn”, Đức Giáo Hoàng viết.
Cụ thể, Đức Thánh Cha đã lưu ý đến vai trò của các nhà báo trong việc giúp Giáo hội chống lại nạn lạm dụng.
“Điều cấp thiết là phải đưa một nền văn hóa phòng ngừa bén rễ trong toàn thể Giáo hội, một nền văn hóa không dung thứ cho bất cứ hình thức lạm dụng nào — dù là lạm dụng về quyền lực hay thẩm quyền, về lương tâm, về tinh thần hay tình dục”.
Một nhà báo bị bức hại vì tiết lộ hành vi lạm dụng
Vở kịch có tựa đề Proyecto Ugaz – Project Ugaz – (đặt theo tên của Paola Ugaz) được trình diễn tại Lima, thủ đô của Peru, vào thứ sáu, ngày 20 tháng 6. Khi đó, giám mục Robert Provost là giám mục của Chiclayo (2015-2023) và phó chủ tịch Hội đồng Giám mục Peru, ngài đã ủng hộ bà trong công việc của mình.
Bà đã đưa tin về nhiều vụ lạm dụng của cộng đồng Sodalitium, được thành lập tại Peru vào năm 1971. Người sáng lập ra cộng đồng này, giáo dân Luis Fernando Figari, đã bị trục xuất khỏi cộng đồng của mình vào năm 2014 sau những cáo buộc lạm dụng thể chất, tâm lý và tình dục, bao gồm cả trẻ vị thành niên.
Ugaz là đồng tác giả của một cuốn sách điều tra được xuất bản vào năm 2015. Những tiết lộ trong đó là một bước quan trọng trong quá trình giải thể cộng đồng này, nơi những nhà lãnh đạo khác cũng bị cáo buộc lạm dụng và tham nhũng.
Vatican đã đàn áp tổ chức này, với gần 20,000 thành viên, diễn ra vào tháng 4 năm ngoái, ba tuần trước khi diễn ra mật nghị.
Một thông điệp ủng hộ của giáo hoàng
Trong buổi biểu diễn vở kịch trước sự chứng kiến của các nạn nhân của phong trào, Đức ông Jordi Bertomeu, viên chức của Bộ Giáo lý Đức tin tại Rome và là ủy viên tông tòa tại Peru về vụ án Sodalitium, đã đọc thông điệp của Đức Giáo Hoàng Leo XIV.
“Tôi muốn cảm ơn những người đã kiên trì vì mục đích này, ngay cả khi họ bị phớt lờ, mất uy tín và thậm chí bị truy tố”, Đức Leo XIV viết trong thư của ngài.
Vào thời điểm đó, các thành viên của Sodalitium đã dàn dựng một chiến dịch bôi nhọ những người tố giác và nạn nhân. “Cuộc đấu tranh vì công lý của các bạn cũng là cuộc đấu tranh của Giáo hội”, ngài nhấn mạnh.
Lặp lại lời của vị tiền nhiệm là Đức Giáo Hoàng Phanxicô, Đức Leo XIV tuyên bố rằng “nỗi đau của các nạn nhân và gia đình họ cũng là nỗi đau của chúng ta, và đó là lý do tại sao chúng ta cần phải tái khẳng định cam kết của mình trong việc bảo đảm sự bảo vệ cho trẻ vị thành niên và người lớn dễ bị tổn thương”.
Vị Cựu tổng trưởng của Bộ Giám mục thường phải giải quyết các trường hợp nhạy cảm liên quan đến việc xử lý lạm dụng của các nhà lãnh đạo giáo phận trên khắp thế giới. Trong thông điệp này, ngài giải thích rằng “phòng ngừa và chăm sóc không phải là một chiến lược mục vụ: chúng là cốt lõi của Tin mừng”.
Ngài nhấn mạnh: “Cần phải khẩn trương đưa một nền văn hóa phòng ngừa bén rễ trong toàn thể Giáo hội, một nền văn hóa không dung thứ cho bất cứ hình thức lạm dụng nào — dù là lạm dụng về quyền lực hay thẩm quyền, về lương tâm, về tinh thần hay tình dục”.