1. Trung Quốc tuyên bố với Hegseth: Hoa Kỳ trên con đường đến ‘Lửa và Khổ đau’
Một quan chức quốc phòng cao cấp của Trung Quốc hôm thứ Năm đã cáo buộc Hoa Kỳ phản bội lòng tin của Bắc Kinh khi tiếp tục bán vũ khí cho Đài Loan tự trị.
Những phát biểu tại cuộc họp báo cuối tháng của Bộ Quốc phòng Trung Quốc là phản ứng trực tiếp trước lời khai gần đây của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth, người đã mô tả Trung Quốc là “mối đe dọa liên tục” của Hoa Kỳ.
Trung Quốc tuyên bố Đài Loan được quản lý dân chủ là của riêng mình, mặc dù Đảng Cộng sản Trung Quốc chưa bao giờ cai trị ở đó. Đài Bắc là đối tác an ninh quan trọng của Hoa Kỳ ở trung tâm của cái gọi là chuỗi đảo đầu tiên ở Tây Thái Bình Dương.
Hoa Kỳ là nhà cung cấp vũ khí lớn nhất cho Đài Loan, cho phép hòn đảo này phản kháng lại các yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh trong nhiều thập niên. Tuy nhiên, Đài Bắc có thể sớm thấy mình bị áp đảo bởi sức mạnh cứng rắn ngày càng tăng của Trung Quốc trên eo biển Đài Loan.
Tại phiên điều trần về ngân sách của Ngũ Giác Đài vào đầu tháng 6, Hegseth đã nói với Ủy ban Tài chính Thượng viện rằng các cuộc tập trận quân sự gần đây của Trung Quốc xung quanh Đài Loan cho thấy Bắc Kinh đang chuẩn bị tấn công trước khi thập niên này kết thúc.
“Phía Hoa Kỳ đã nhiều lần phá vỡ lời hứa và khăng khăng đòi vũ trang cho Đài Loan. Điều này sẽ chỉ dẫn đến hỏa hoạn và đau khổ của chính họ”, phát ngôn nhân quốc phòng Trung Quốc Trương Hiểu Cương nói với các phóng viên tại Bắc Kinh.
Washington bán vũ khí phòng thủ cho Đài Loan theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan năm 1979. Trung Quốc không công nhận tính hợp pháp của luật pháp trong nước Hoa Kỳ và đã tìm cách cảnh báo Tổng thống Trump về việc tiếp tục chuyển giao vũ khí vào tháng 2.
Trương không giải thích rõ hơn về ý của ông khi nói “phá vỡ lời hứa” nhưng dường như đang ám chỉ đến thông cáo chung giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc năm 1982, trong đó Bắc Kinh cho biết Washington đã cam kết giảm dần việc bán vũ khí cho Đài Bắc. Các quan chức Hoa Kỳ sau đó đã làm rõ rằng lời cam kết này dựa trên điều kiện là Trung Quốc cũng phải giảm bớt các mối đe dọa chiếm Đài Loan bằng vũ lực.
“Chúng tôi kêu gọi phía Hoa Kỳ thiết lập một cái nhìn khách quan và hợp lý về Trung Quốc, ngừng sử dụng Trung Quốc làm chủ đề để lừa dối và gây hiểu lầm cho người dân Mỹ và cộng đồng quốc tế, thay vào đó hãy tạo ra các điều kiện thuận lợi cho sự phát triển quan hệ giữa hai nước và hai quân đội”, ông Trương nói.
Trước đó, Hegseth đã nói với các nhà lập pháp Hoa Kỳ rằng Trung Quốc đang trải qua “một cuộc tăng cường quân sự chưa từng có” có thể đe dọa đến quyền tối cao quân sự của Hoa Kỳ trên toàn cầu. Tổng thống Trump đã ra lệnh khôi phục cơ sở công nghiệp quốc phòng của Hoa Kỳ để luôn dẫn đầu trong các lĩnh vực như “công nghệ mới nổi và vũ khí mới”, ông cho biết.
Đây là lần thứ hai trong một tháng, Bắc Kinh chỉ trích bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ vì những phát biểu của ông. Sau bài phát biểu gay gắt của Hegseth tại diễn đàn an ninh hàng đầu Á Châu ở Singapore vào cuối tháng 5, Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã cáo buộc nhà lãnh đạo Ngũ Giác Đài có “lối suy nghĩ bá quyền ăn sâu và tâm lý Chiến tranh Lạnh”.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết: “Hegseth cố tình phớt lờ lời kêu gọi hòa bình và phát triển của các nước trong khu vực, thay vào đó lại tung hô tư tưởng Chiến tranh Lạnh để đối đầu theo khối, bôi nhọ Trung Quốc bằng những cáo buộc phỉ báng và gọi sai Trung Quốc là 'mối đe dọa'. Những phát biểu này chứa đầy sự khiêu khích và có ý định gieo rắc bất hòa. Trung Quốc lên án và kiên quyết phản đối chúng và đã phản đối mạnh mẽ với Hoa Kỳ”
[Newsweek: China to Hegseth: US on Path to 'Fire and Suffering']
2. Máy bay điều khiển từ xa của Ukraine tấn công hệ thống phòng không S-400 của Nga ở Crimea bị tạm chiếm, HUR cho biết
Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv hôm Thứ Sáu, 27 Tháng Sáu, Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR tuyên bố rằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã tấn công thiết bị phòng không ở Crimea bị Nga tạm chiếm, làm hỏng các đơn vị radar và phá hủy một hệ thống S-400 Triumph.
Cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa được thực hiện bởi đơn vị “Ghosts” của cơ quan này, Phát ngôn nhân Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, Đại Úy Andriy Yusov, cho biết. Đoạn video về hoạt động này được công bố trên kênh Telegram chính thức của HUR cho thấy quỹ đạo của nhiều máy bay điều khiển từ xa khi chúng tiếp cận và tấn công mục tiêu.
Theo Đại Úy Yusov, cuộc tấn công đã làm hư hại “các thành phần quan trọng và đắt tiền” của hệ thống phòng không S-400 Triumph của Nga, bao gồm hai radar điều khiển đa chức năng 92N2E, hai radar phát hiện 91N6E và một bệ phóng S-400.
“Radar là 'con mắt' của hệ thống phòng không của đối phương. Nếu không có chúng, hệ thống phòng không sẽ trở nên không hiệu quả trong chiến đấu”, Đại Úy Yusov giải thích.
Đầu tháng này, nhóm du kích Atesh đã báo cáo rằng một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã đánh trúng các cơ sở quân sự của Nga gần Simferopol. Nhóm này tuyên bố vào ngày 13 tháng 6 rằng các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine có khả năng đã đánh trúng một hệ thống phòng không của Nga.
Ukraine trước đây đã thực hiện thành công các cuộc tấn công vào hệ thống radar S-400 ở Crimea và các khu vực khác, bao gồm cả Belgorod của Nga. Kyiv thường xuyên tấn công vào các mục tiêu quân sự và công nghiệp ở cả Nga và các khu vực bị Nga tạm chiếm của Ukraine.
Nga đã xâm lược Crimea bất hợp pháp kể từ năm 2014, biến bán đảo này thành một thành trì quân sự hóa mạnh mẽ. Mạc Tư Khoa sử dụng khu vực này để hỗ trợ cuộc chiến ở Ukraine, phóng hỏa tiễn từ Hắc Hải và khai thác bán đảo này như một trung tâm hậu cần và vận tải quan trọng.
Sân bay Kerch ở Crimea cũng đã được chuyển đổi mục đích sử dụng từ dân sự sang quân sự, với việc các bên được Mạc Tư Khoa hậu thuẫn chuyển giao một phần đất của phi trường cho Bộ Quốc phòng Nga vào mùa xuân năm 2025, theo cuộc điều tra của Radio Liberty/Radio Free Europe.
[Kyiv Independent: Ukrainian drones strike Russian S-400 air defense system in occupied Crimea, HUR says]
3. Các giám đốc tình báo của Tổng thống Trump cho biết thông tin tình báo mới cho thấy các cơ sở hạt nhân của Iran đã bị phá hủy
Hai giám đốc tình báo hàng đầu của Tổng thống Trump đã đưa ra tuyên bố rằng thông tin tình báo mới chỉ ra rằng các cơ sở hạt nhân của Iran đã bị “phá hủy” trong các cuộc không kích của Hoa Kỳ vào cuối tuần.
Giám đốc CIA John Ratcliffe và Giám đốc Tình báo Quốc gia Tulsi Gabbard đã đưa ra tuyên bố của họ cách nhau vài giờ, củng cố chiến dịch tấn công kéo dài cả ngày của chính quyền nhằm phản bác các báo cáo của giới truyền thông về đánh giá sơ bộ của chính phủ rằng các cuộc tấn công không làm chậm đáng kể chương trình hạt nhân của Iran.
Gabbard tuyên bố rằng “Tin tức tình báo mới xác nhận những gì Tổng thống Trump đã tuyên bố nhiều lần: Các cơ sở hạt nhân của Iran đã bị phá hủy.”
Ratcliffe cho biết thêm: “Một cơ quan tình báo đáng tin cậy cho biết chương trình hạt nhân của Iran đã bị thiệt hại nghiêm trọng” trong các cuộc tấn công gần đây, Ratcliffe cho biết trong tuyên bố.
“Điều này bao gồm thông tin tình báo mới từ một nguồn/phương pháp đáng tin cậy và chính xác về mặt lịch sử rằng một số cơ sở hạt nhân quan trọng của Iran đã bị phá hủy và sẽ phải được xây dựng lại trong nhiều năm”, ông nói tiếp. Ratcliffe nói thêm rằng cơ quan này đang tiếp tục thu thập “thông tin có nguồn đáng tin cậy” về vấn đề này.
Cả Gabbard và Ratcliffe đều không cung cấp thêm thông tin chi tiết về thông tin tình báo hoặc thời điểm cụ thể thu thập được. Nhưng phát ngôn nhân của DNI Olivia Coleman sau đó cho biết thông tin tình báo mà Gabbard trích dẫn có nguồn gốc từ Hoa Kỳ.
Một cựu chuyên gia phân tích của CIA gọi đó là “rất bất thường” khi giám đốc của cơ quan này đưa ra đánh giá phân tích trong một thông cáo báo chí. Nhưng người này, được giấu tên để thảo luận về các quy trình tình báo nhạy cảm, cho biết không có khả năng bất kỳ nguồn tin hoặc phương pháp nào bị tiết lộ bởi tuyên bố này.
Đánh giá trước đó của Cơ quan Tình báo Quốc phòng đã được CNN và các phương tiện truyền thông khác đưa tin vào thứ Ba, trong đó cho biết họ phát hiện các cuộc tấn công không phá hủy các thành phần cốt lõi của chương trình hạt nhân của quốc gia này và có khả năng chỉ khiến chương trình này chậm lại vài tháng. DIA nhấn mạnh vào thứ Tư rằng phát hiện của họ không mang tính kết luận.
“Đây là đánh giá sơ bộ, độ tin cậy thấp — không phải là kết luận cuối cùng — và sẽ tiếp tục được tinh chỉnh khi có thêm thông tin tình báo,” DIA cho biết trong một tuyên bố. “Chúng tôi vẫn chưa thể xem xét các địa điểm thực tế, điều này sẽ cung cấp cho chúng tôi chỉ dẫn tốt nhất.”
4. Nga ban hành cảnh báo mới về ‘Ngày tận thế’ liên quan đến Chiến tranh thế giới thứ III
Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã đưa ra cảnh báo mới rằng “Đồng hồ Ngày tận thế” hạt nhân đang tiến gần đến nửa đêm, với những lời bàn tán “thường thấy” về Thế chiến thứ III.
Ông tuyên bố Nga đang nỗ lực để tránh một thảm họa hạt nhân như vậy và cũng ca ngợi “luận lý hợp lý” của Tổng thống Trump.
Theo hãng thông tấn nhà nước TASS của Nga, Lavrov phát biểu trong bài phát biểu tại Bộ Ngoại giao Turkmenistan rằng: “An ninh toàn cầu có lẽ là vấn đề quan trọng nhất hiện nay, đặc biệt là khi Đồng hồ Ngày tận thế khét tiếng vẫn đang tích tắc tiến về nửa đêm”.
“Điều cần thiết là phải ngăn chặn kịch bản như vậy và chúng tôi đang tích cực nỗ lực để ngăn chặn thảm họa này.”
Nga xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm 2022. Bộ Tổng tham mưu Ukraine tuần trước cho biết lực lượng Nga đã chịu hơn 1.010.000 thương vong - cả tử trận và bị thương - kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện bắt đầu.
Căng thẳng cũng gia tăng ở nhiều nơi khác trong những tuần gần đây, đặc biệt là ở Trung Đông giữa Israel và Iran, khi cả Nga và Hoa Kỳ đều tìm cách xoa dịu tình hình.
Bình luận của Lavrov được đưa ra trong bối cảnh lệnh ngừng bắn giữa Iran và Israel do Hoa Kỳ làm trung gian vẫn còn mong manh vào thứ Tư, khi Tổng thống Trump nói rằng có khả năng chiến tranh sẽ lại bắt đầu.
“Việc nói về khả năng xảy ra Thế chiến thứ III đã trở nên gần như bình thường”, Lavrov nói tại Turkmenistan. “Điều đó đặc biệt đáng báo động khi thái độ hung hăng, hiếu chiến đang trỗi dậy trên khắp Âu Châu. Như thể hai cuộc chiến tranh thế giới—và vô số cuộc xung đột nhỏ hơn trong nhiều thế kỷ—là chưa đủ đối với các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu ngày nay”.
Ông nhấn mạnh một số “xu hướng tích cực”, ca ngợi Tổng thống Trump và chỉ trích “chương trình nghị sự bá quyền, tân tự do” của chính quyền Tổng thống Biden.
“Tuy nhiên, có một số xu hướng tích cực. Một trong số đó là sự nhấn mạnh vào chủ nghĩa hiện thực và lẽ thường được thể hiện bởi chính quyền Tổng thống Trump, nơi đặt chính sách đối ngoại của mình trên lợi ích quốc gia—cả của Hoa Kỳ và các quốc gia có chủ quyền khác,” ông nói.
“Đó là điểm khác biệt quan trọng so với chính quyền Tổng thống Biden trước đây, vốn hoàn toàn bị cuốn vào chương trình nghị sự bá quyền, tân tự do.”
Ngược lại, một nhóm nghiên cứu có trụ sở tại Kyiv cho biết vào thứ Tư rằng Nga đang tìm cách mở rộng hành động xâm lược ra ngoài Ukraine.
Viện KSE cho biết việc cắt giảm hỗ trợ từ Hoa Kỳ có nghĩa là các quốc gia Âu Châu sẽ cần phải hợp tác với nhau để đối phó với mối đe dọa này, với nguồn tài trợ liên tục để thực hiện điều này.
[Newsweek: Russia Issues New 'Doomsday' Nuclear World War III Warning]
5. Thành viên NATO mong đợi chiến đấu cơ F-35 trong thỏa thuận của Tổng thống Trump
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho biết ông đã đạt được tiến triển trong việc mua chiến đấu cơ F-35 trong các cuộc đàm phán với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại hội nghị thượng đỉnh NATO.
Việc chuyển giao máy bay phản lực F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ đã bị dừng lại kể từ năm 2019 sau khi Ankara mua hệ thống phòng không S-400 của Nga.
Erdogan đã vun đắp mối quan hệ chặt chẽ với Tổng thống Trump nhưng vẫn là một trong những người chỉ trích gay gắt nhất Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, một đồng minh lớn của Hoa Kỳ ở Trung Đông. Nếu Thổ Nhĩ Kỳ mua F-35, điều đó sẽ đưa họ đến gần hơn với lực lượng không quân đã tiến hành chiến dịch không kích lớn gần đây chống lại Iran.
Ankara cũng đã tăng cường nỗ lực phát triển ngành công nghiệp quốc phòng độc lập, nhằm mục đích giảm sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp vũ khí nước ngoài trong bối cảnh các đồng minh phương Tây liên tục đưa ra những hạn chế.
“Chúng tôi đã thảo luận về vấn đề chiến đấu cơ F-35. Chúng tôi đã thanh toán từ 1,3 đến 1,4 tỷ đô la cho F-35 và chúng tôi thấy rằng Tổng thống Trump có thiện chí muốn giao chúng”, Erdogan phát biểu tại một cuộc họp báo ở The Hague, theo Anadolu Agency.
Các quan chức Hoa Kỳ trước đó đã nói rằng sự hiện diện của một nền tảng thu thập thông tin tình báo của Nga cùng với công nghệ tàng hình F-35 là không thể chấp nhận được.
“Nó làm suy yếu một thỏa thuận mà NATO đã thực hiện cách đây vài năm, để bắt đầu thoái vốn khỏi thiết bị của Nga. Nó đi theo hướng sai”, cựu Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mark T. Esper đã nói, trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của Tổng thống Trump. Nhưng Tổng thống Trump đã gọi lệnh cấm là “không công bằng” khi than thở về những tổn thất tài chính, theo Reuters.
Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu nhận thiết bị S-400 vào tháng 7 năm 2019, trong một thỏa thuận trị giá 2,5 tỷ đô la. Do đó, Hoa Kỳ đã loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình Chiến binh tấn công chung F-35.
Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ trả lời trong một tuyên bố rằng: “Việc loại Thổ Nhĩ Kỳ, một đối tác chính, khỏi Chương trình F-35 là không công bằng và tuyên bố rằng hệ thống S-400 sẽ gây nguy hiểm cho F-35 cũng là vô căn cứ”.
Ả Rập Xê Út, một đối tác quan trọng khác của Hoa Kỳ trong khu vực, cũng đang để mắt đến F-35. Israel sở hữu độc quyền chiến binh và đã điều động chúng trong các cuộc tấn công gần đây vào Iran.
[Newsweek: NATO Member Expects F-35 Fighters in Trump Deal]
6. Tổng thống Trump đe dọa sẽ kiện New York Times, CNN vì đưa tin ‘thiếu lòng yêu nước’
Tổng thống Trump đang đe dọa sẽ kiện tờ New York Times và CNN vì đưa tin “thiếu lòng yêu nước” rằng các cuộc không kích của Hoa Kỳ vào các địa điểm hạt nhân của Iran chỉ khiến chương trình hạt nhân của Tehran chậm lại vài tháng là cùng, tờ New York Times đưa tin.
Trong một lá thư gửi cho tờ Times, luật sư riêng của Tổng thống Trump, Alejandro Brito, cho biết bài viết đã làm tổn hại đến danh tiếng của Tổng thống Trump. Ông cũng yêu cầu tờ báo này “rút lại và xin lỗi” về bài viết, mà lá thư mô tả là “sai sự thật”, “phỉ báng” và “không yêu nước”.
David McCraw, phó cố vấn chung của Times, trả lời luật sư Brito rằng: “Không cần phải rút lại. Sẽ không có lời xin lỗi nào được đưa ra. Chúng tôi đã nói sự thật hết khả năng của mình. Chúng tôi sẽ tiếp tục làm như vậy.”
CNN nói với tờ Times rằng họ đã từng phản ứng với một lời đe dọa pháp lý tương tự.
Tổng thống Trump đã chỉ trích tờ Times và CNN, nói: “CÁC PHÓNG VIÊN TIN GIẢ CỦA CNN VÀ NEW YORK TIMES NÊN BỊ SA THẢI NGAY LẬP TỨC!!! NHỮNG KẺ XẤU CÓ Ý ĐỊNH XẤU XA!!!”
Ông cũng kêu gọi sa thải Natasha Bertrand của CNN.
CNN trả lời:
“Chúng tôi ủng hộ 100% khả năng báo chí của Natasha Bertrand và đặc biệt là báo cáo của cô ấy và các đồng nghiệp về đánh giá tình báo ban đầu về cuộc tấn công của Hoa Kỳ vào các cơ sở hạt nhân của Iran. Báo cáo của CNN nêu rõ rằng đây là phát hiện ban đầu có thể thay đổi với thông tin tình báo bổ sung.
“Chúng tôi đã đưa tin rộng rãi về sự hoài nghi sâu sắc của Tổng thống Trump về vấn đề này. Tuy nhiên, chúng tôi không tin rằng việc chỉ trích các phóng viên CNN vì đã đưa tin chính xác về sự tồn tại của bản đánh giá và mô tả chính xác các phát hiện của đánh giá, vì lợi ích công cộng, là hợp lý.”
Trump Threatens to Sue NY Times, CNN Over 'Unpatriotic' Reporting
https:www.newsmax.comdonald-trump-cnn-new-york-times06id
7. Các công ty Âu Châu vận chuyển các bộ phận hỏa tiễn quan trọng đến Nga, Tổng thống Zelenskiy nói với Liên Hiệp Âu Châu
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy phát biểu trước Hội đồng Âu Châu vào ngày 26 tháng 6 trong lời kêu gọi Liên Hiệp Âu Châu áp dụng các lệnh trừng phạt cứng rắn hơn đối với Mạc Tư Khoa rằng các công ty Âu Châu vẫn tiếp tục vận chuyển các phụ tùng vũ khí quan trọng đến Nga.
“Một số công ty Âu Châu vẫn đang gửi các thành phần quan trọng đến Nga. Những thứ này cuối cùng được đưa vào hỏa tiễn và các vũ khí khác để giết chúng ta, giết người Ukraine”, Tổng thống Zelenskiy nói trong bài phát biểu qua video tại hội nghị thượng đỉnh của Hội đồng Âu Châu ở Brussels.
Ông cho biết Ukraine đang trong quá trình xác định những tài liệu này và sẽ chuyển bằng chứng cho các quan chức Liên Hiệp Âu Châu.
Những phát biểu của Tổng thống Zelenskiy là một phần trong lời kêu gọi rộng rãi hơn đối với Liên Hiệp Âu Châu nhằm mở rộng và tăng cường các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Nga. Trong khi khối này đã đạt được thỏa thuận tại Brussels để gia hạn các biện pháp trừng phạt theo ngành hiện tại thêm sáu tháng nữa, khối này vẫn đang tranh luận về gói trừng phạt thứ 18 được đề xuất đối với Nga.
Tổng thống Zelenskiy thúc giục Liên Hiệp Âu Châu thông qua gói biện pháp thứ 18 “thực sự mạnh mẽ”, nhắm vào “hoạt động buôn bán dầu mỏ của Nga, đội tàu chở dầu ngầm, các ngân hàng Nga và các công cụ tài chính khác, cũng như chuỗi cung ứng cung cấp thiết bị hoặc phụ tùng để chế tạo vũ khí”.
Tổng thống Zelenskiy cho biết các lệnh trừng phạt không chỉ nhằm vào các tàu được gọi là “hạm đội bóng tối” của Nga mà còn cả các thuyền trưởng tàu chở dầu và các cảng mà Nga sử dụng để xuất khẩu dầu.
Tổng thống cũng nhắc lại lời kêu gọi giảm giá dầu hiện tại xuống còn 30 đô la một thùng.
“Tham vọng quân sự của Nga tăng lên khi doanh thu từ dầu mỏ của nước này cao”, ông nói.
Tổng thống Zelenskiy chỉ ra rằng một số nước Âu Châu vẫn phụ thuộc nhiều vào dầu khí của Nga. Ukraine hiểu được sự phức tạp của tình hình này và hành động thận trọng để tôn trọng quan hệ đối tác với Liên Hiệp Âu Châu.
“Tuy nhiên, thật đáng buồn, chúng ta không phải lúc nào cũng cảm thấy được sự thấu hiểu này khi nói đến nhu cầu của Ukraine,” Tổng thống Zelenskiy nói.
“Tôi cảm thấy đặc biệt kỳ lạ khi nghe những lời chỉ trích mạnh mẽ như vậy — thậm chí là áp lực chính trị từ một số nhà lãnh đạo — trong khi chúng ta tôn trọng các quy tắc của Liên Hiệp Âu Châu để dầu mỏ tiếp tục chảy.”
Trong khi Tổng thống Zelenskiy không nêu tên bất kỳ nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu cụ thể nào, Thủ tướng Slovakia Robert Fico vào tháng 6 đã đe dọa phủ quyết gói trừng phạt thứ 18, viện dẫn những lo ngại về sự phụ thuộc của Slovakia vào nguồn năng lượng nhập khẩu từ Nga. Fico đã nổi lên như một trong những người ủng hộ Nga mạnh mẽ nhất của Liên Hiệp Âu Châu, cùng với Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orban.
Orban đã nhắm vào Kyiv tại hội nghị thượng đỉnh Brussels bằng cách ngăn chặn một tuyên bố đồng ý ủng hộ việc Ukraine gia nhập Liên Hiệp Âu Châu. Tất cả 26 quốc gia thành viên khác đều ủng hộ tuyên bố này, trong khi Hung Gia Lợi là nước phản đối duy nhất.
Trong bài phát biểu trước Hội đồng, Tổng thống Zelenskiy thúc giục Liên Hiệp Âu Châu gửi tín hiệu rõ ràng về sự ủng hộ cho con đường Âu Châu của Ukraine. Tổng thống lập luận rằng Ukraine đã hoàn thành nghĩa vụ của mình trong quá trình gia nhập và xứng đáng được ghi nhận về tiến trình này.
Ông cho biết: “Bất kỳ sự chậm trễ nào của Âu Châu tại thời điểm này đều có thể tạo ra tiền lệ toàn cầu và là lý do để nghi ngờ lời nói và cam kết của Âu Châu”.
[Kyiv Independent: European companies shipping critical missile parts to Russia, Zelensky tells EU]
8. Netanyahu phản ứng với yêu cầu của Tổng thống Trump đối với Israel
Benjamin Netanyahu cho biết hôm thứ Năm rằng ông “rất cảm động” trước sự ủng hộ của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump sau khi Tổng thống Trump yêu cầu Israel hủy bỏ vụ kiện đang diễn ra đối với thủ tướng nước này.
Israel và Hoa Kỳ có mối quan hệ chặt chẽ, với việc Hoa Kỳ cung cấp cho quốc gia này hàng tỷ đô la viện trợ quân sự và hỗ trợ ngoại giao đáng kể. Cuối tuần trước, mối quan hệ này đã tiến xa hơn khi Tổng thống Trump ra lệnh ném bom ba địa điểm hạt nhân ở Iran, gần hai tuần sau khi Israel bắt đầu tấn công nước này.
Hiện tại, lệnh ngừng bắn tạm thời giữa Iran và Israel đang được áp dụng, mặc dù ngày càng có nhiều lo ngại về tính lâu dài của lệnh ngừng bắn này.
Netanyahu phải đối mặt với các cáo buộc gian lận, vi phạm lòng tin và nhận hối lộ trong ba vụ án riêng biệt. Nhà lãnh đạo lâu năm của Israel, người đã phủ nhận mọi cáo buộc, sẽ phải ra hầu tòa vào thứ Hai. Riêng Tòa án Hình sự Quốc tế đã ban hành lệnh bắt giữ Netanyahu vì cáo buộc phạm tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người ở Gaza trong bối cảnh cuộc chiến của Israel với Hamas.
Vào thứ năm, Netanyahu đã chia sẻ một trong những bài đăng Truth Social của Tổng thống Trump trên X. Tổng thống Hoa Kỳ cho biết trong thông điệp hôm thứ tư rằng ông “sốc” khi nghe tin Israel tiếp tục xét xử Netanyahu, mà ông gọi là “có động cơ chính trị” và là “Cuộc săn phù thủy chống lại Thủ tướng thời Chiến tranh vĩ đại của họ”.
Tổng thống Trump nhấn mạnh những nỗ lực của Netanyahu trong việc “chiến đấu với đối phương lâu năm rất cứng rắn và thông minh của Israel, Iran”, gọi nhà lãnh đạo Israel là “một CHIẾN BINH” người không thể “mạnh mẽ hơn trong TÌNH YÊU của mình dành cho Thánh Địa tuyệt vời”.
Ông lập luận rằng phiên tòa nên được “HỦY BỎ, NGAY LẬP TỨC, hoặc ân xá cho một Anh hùng vĩ đại”, đồng thời nói thêm rằng “bây giờ Hoa Kỳ sẽ là nước cứu Bibi Netanyahu”, sử dụng biệt danh thường dùng của nhà lãnh đạo này.
Netanyahu đã cảm ơn Tổng thống Trump trên X, viết rằng, “Tôi thực sự cảm động trước sự ủng hộ chân thành của ông dành cho tôi và sự ủng hộ đáng kinh ngạc của ông dành cho Israel và người Do Thái.”
Ông nói tiếp: “Tôi mong muốn tiếp tục làm việc với các bạn để đánh bại đối phương chung, giải thoát các con tin và nhanh chóng mở rộng vòng tròn hòa bình.”
Các thủ tục tố tụng pháp lý chống lại Netanyahu bắt đầu vào năm 2020 và kể từ đó, hơn 100 nhân chứng, bao gồm một số đồng minh cũ thân cận nhất của ông, đã làm chứng. Các công tố viên cho biết ông đã trao đổi các ưu đãi về mặt quản lý với các giám đốc điều hành truyền thông để có được sự đưa tin tích cực và nhận những món quà đắt tiền từ một tỷ phú.
Netanyahu là nhà lãnh đạo Israel đương nhiệm đầu tiên ra làm chứng với tư cách bị đơn trong một vụ án hình sự. Ông cũng là thủ tướng tại vị lâu nhất trong lịch sử Israel, với tổng cộng 17 năm trong ba nhiệm kỳ.
Chính sách và chính trị của ông đã gây chia rẽ trong những năm gần đây, với nhiều người Israel phản đối một số chiến thuật chiến tranh được sử dụng ở Gaza, bao gồm cả việc bóp nghẹt các điểm viện trợ, hạn chế tài nguyên và giết hại thường dân. Những người khác đã ủng hộ các chiến dịch trên bộ và trên không của ông trong việc bảo vệ Israel khỏi Hamas, được Hoa Kỳ công nhận là một nhóm khủng bố.
[Newsweek: Netanyahu Reacts to Trump's Demands to Israel]
9. Tòa Bạch Ốc muốn bỏ tù kẻ tiết lộ thông tin về Iran
Tòa Bạch Ốc cho biết một nguồn tin tiết lộ thông tin tình báo cho rằng các cuộc tấn công quân sự của Hoa Kỳ vào các địa điểm hạt nhân của Iran không hiệu quả nên bị bỏ tù.
Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt cho biết FBI đang điều tra xem ai là người đứng sau vụ rò rỉ thông tin được CNN và The New York Times công bố, làm dấy lên nghi ngờ về tuyên bố của chính quyền Tổng thống Trump rằng các cuộc không kích hôm thứ Bảy đã “xóa sổ” chương trình hạt nhân của Iran.
Chính quyền Tổng thống Trump đã bác bỏ đánh giá ban đầu bị rò rỉ của Cơ quan Tình báo Quốc phòng, gọi tắt là DIA rằng các bộ phận quan trọng của chương trình hạt nhân Iran có thể sớm được khởi động lại bất chấp lời khoe khoang của tổng thống rằng chương trình này đã bị phá hủy.
Bình luận của Leavitt đã làm dấy lên lời biện hộ của chính quyền Tổng thống Trump về các cuộc tấn công quân sự diễn ra trước lệnh ngừng bắn giữa Iran và Israel sau 12 ngày giao tranh.
Tổng thống Trump cho biết các cuộc không kích là thành công hoàn toàn, “xóa sổ” năng lực hạt nhân của Tehran và đẩy lùi chương trình hạt nhân của nước này nhiều năm, một khẳng định được Giám đốc Tình báo Quốc gia Tulsi Gabbard và Giám đốc CIA John Ratcliffe ủng hộ.
Nhưng CNN và The New York Times đã nghi ngờ lời khẳng định này khi trích dẫn một báo cáo tình báo sơ bộ bị rò rỉ và đang chờ đánh giá thiệt hại đầy đủ cuối cùng.
Các phương tiện truyền thông cho biết các cuộc tấn công không phá hủy được uranium làm giàu hoặc cơ sở hạ tầng hạt nhân của Iran chỉ có thể khiến chương trình bị chậm lại nhiều tháng, chứ không phải là nhiều năm. Nhà lãnh đạo IAEA Rafael Grossi cho biết ông không có thông tin về vị trí của uranium làm giàu của Cộng hòa Hồi giáo, là điều cần thiết để khởi động lại chương trình hạt nhân. Khả năng rất cao là khối uranium đã được làm giàu này của Iran đã bị phá hủy.
Trong bối cảnh các câu hỏi xoay quanh sự thành công của các cuộc tấn công, Leavitt nói với các phóng viên rằng thật “kinh tởm” khi các hãng tin “phỉ báng” cả Tổng thống Trump và các nhân viên Hoa Kỳ đã tiến hành chiến dịch này bằng cách công bố thông tin tình báo sơ bộ.
[Newsweek: White House Wants Iran Leaker Jailed]
10. Mặt trận thống nhất của NATO bị thử thách khi Tổng thống Trump tấn công Tây Ban Nha
NATO, cùng nhau, có một “cam kết sắt đá” đối với phòng thủ tập thể của mình. Hoặc, ít nhất, đó là những gì một thông cáo được mong đợi từ lâu, mặc dù ngắn gọn, do liên minh công bố vào thứ Tư đã nói, khi kết thúc hội nghị thượng đỉnh lớn nhất trong năm.
Liên minh cho biết Điều 5 - có lẽ là dấu hiệu cuối cùng của sự thống nhất - vẫn còn nguyên vẹn.
Tổng thống Trump, một người hoài nghi NATO khét tiếng, đã nhiều lần bày tỏ sự nghi ngờ về mức độ nghiêm chỉnh của ông đối với Điều 5, bao gồm cả khi ông lên đường đến The Hague. Điều 5 là một phần của hiệp ước thành lập NATO, nghĩa là nếu một quốc gia bị tấn công, tất cả các quốc gia khác phải coi đó là một cuộc tấn công vào toàn bộ liên minh và phản ứng theo cách họ thấy phù hợp.
Tổng thống Trump không hề ngại ngùng hay dè dặt khi chỉ trích các đồng minh Âu Châu và Canada, những nước mà ông cho là không đóng góp nhiều cho NATO. Các đồng minh của Hoa Kỳ đã đồng ý, cố gắng thể hiện mặt trận thống nhất trong nhiều tháng bằng cách cam kết tăng chi tiêu quốc phòng, một phần là để giữ chân người Mỹ.
Nhưng không phải Tổng thống Trump là người đã đặt ra nghi ngờ về sự đoàn kết của NATO tuần này tại The Hague và những gì ông gọi là hội nghị thượng đỉnh “có hiệu quả cao” tại một quốc gia “xinh đẹp”. Đó là Tây Ban Nha, nơi thủ tướng Pedro Sánchez đã tuyên bố trước thềm hội nghị thượng đỉnh rằng Madrid sẽ không tăng chi tiêu quốc phòng lên 5 phần trăm GDP.
Đây là con số mà Tổng thống Trump và các quan chức cao cấp của ông đã yêu cầu. Đây cũng là con số được coi là hoàn toàn không thực tế ngay cả vài tháng trước. Ngay cả trong Hội nghị An ninh Munich vào tháng 2, khi Phó Tổng thống JD Vance loại bỏ các chính trị gia Âu Châu khỏi sân khấu trước mặt họ, có rất ít dấu hiệu cho thấy 5 phần trăm có thể được coi là khả thi trong tương lai gần.
Nhưng NATO đã chính thức cam kết vào thứ Tư rằng sẽ dành 3,5 phần trăm GDP cho quân đội, cộng thêm 1,5 phần trăm nữa cho các lĩnh vực liên quan đến quốc phòng như an ninh mạng hoặc cơ sở hạ tầng.
“Không hề dễ dàng nhưng chúng tôi đã thuyết phục được tất cả họ ký vào mức 5 phần trăm!” Tổng thư ký NATO Mark Rutte phát biểu trong ảnh chụp màn hình tin nhắn gửi cho Tổng thống Trump, được tổng thống đăng lên mạng xã hội vào thứ Ba.
Tất cả trừ Tây Ban Nha. Madrid một lần nữa nói vào thứ Tư rằng họ sẽ có thể hoàn thành các mục tiêu mới mà mỗi quốc gia đã đặt ra mà không cần đạt tới 3,5 phần trăm GDP cho chi tiêu quốc phòng cốt lõi. Rutte nói với các nhà báo vào thứ Hai rằng liên minh “hoàn toàn tin chắc” rằng họ không thể làm được.
Những người tham dự tại The Hague bày tỏ hy vọng rằng Tây Ban Nha cuối cùng sẽ thay đổi và tăng chi tiêu. Nếu Madrid bắt đầu “chậm chân vì họ không muốn chi đủ, thì sẽ có một cuộc thảo luận nghiêm chỉnh với Tây Ban Nha, và sẽ có nhiều áp lực hơn nữa”, Đô đốc đã nghỉ hưu Rob Bauer, người cho đến Tháng Giêng, vẫn là nhà lãnh đạo Ủy ban Quân sự của NATO, nói với Newsweek.
Một quan chức quốc phòng Âu Châu nói với Newsweek rằng bất chấp tuyên bố công khai, phái đoàn Madrid không hề đưa ra “một gợi ý nhỏ nhất nào rằng Tây Ban Nha sẽ không tôn trọng cam kết 5 phần trăm” trong các cuộc họp thượng đỉnh cao cấp.
Trong khi đó, Tổng thống Trump dường như đã chọn trừng phạt đồng minh của Hoa Kỳ. “Họ muốn duy trì ở mức 2 phần trăm—Tôi nghĩ điều đó thật tệ”, Tổng thống Trump nói trong cuộc họp báo của mình, kết thúc hội nghị thượng đỉnh vào thứ Tư. “Tôi không biết vấn đề là gì. Tôi nghĩ điều đó thật tệ”.
Tổng thống Trump cho biết ông sẽ “bắt họ trả gấp đôi” trong một thỏa thuận thương mại hiện đang được đàm phán.
Tây Ban Nha, tính đến năm 2024, không đạt được ngưỡng 2 phần trăm hiện tại mà mỗi thành viên liên minh phải đạt được trên lý thuyết. Nước này không được coi là cường quốc quân sự lớn ở Âu Châu.
“Việc Tây Ban Nha có bỏ lỡ mục tiêu hay không cũng không quan trọng”, một người tham dự nổi tiếng nhận xét. “Đó chỉ là một vết lõm nhỏ trên một bộ phận không quan trọng của chiếc xe”.
Nhưng giá trị quan hệ công chúng lại quan trọng, ít nhất là đối với Hoa Kỳ. Ngoại trưởng Marco Rubio nói với tờ Politico rằng việc Tây Ban Nha rút khỏi cam kết 5 phần trăm là một “vấn đề lớn”.
Ông nói thêm: “Tôi không nghĩ rằng thỏa thuận mà Tây Ban Nha đạt được là bền vững và thành thật mà nói, nó đặt họ vào thế rất khó khăn so với các đồng minh và đối tác khác của họ”.
Một trong những đồng minh này có thể là Estonia, một quốc gia đang nhắm vào Nga, cam kết chi trung bình 5,4 phần trăm cho quốc phòng trong bốn năm tới — hoặc thêm 3,2 tỷ đô la. Tallinn sẽ cố gắng đáp ứng các mục tiêu năng lực mới của NATO “càng nhanh càng tốt”, chính phủ cho biết khi công bố quyết định vào tháng 4.
Các mục tiêu năng lực chính xác của NATO, được giao cho từng quốc gia và được quyết định vào đầu tháng 6, được phân loại và tách biệt với các mục tiêu chi tiêu. Nếu Tây Ban Nha nói rằng họ sẽ không đáp ứng các mục tiêu năng lực, thì đây sẽ là mối quan tâm lớn hơn nhiều, Bauer nói.
“Tất nhiên, tôi sẽ vui hơn nếu mọi người đều tuân thủ chính xác các tiêu chuẩn giống nhau”, Margus Tsahkna, Ngoại trưởng Estonia, cho biết khi được hỏi về chi tiêu quốc phòng của Tây Ban Nha. Nhưng “sự thống nhất cũng quan trọng”, Tsahkna nói thêm với Newsweek.
Công khai, có những cái gật đầu nhiệt tình về sự thống nhất. Những bức ảnh có các nhà lãnh đạo NATO mỉm cười đã gật đầu về điều đó, Jim Townsend, một cựu quan chức Ngũ Giác Đài cho biết.
Nhưng NATO “luôn có những rạn nứt”, ông nói với Newsweek. “Ngay từ đầu, chưa bao giờ có một NATO hoàn toàn thống nhất”.
Tuy nhiên, ông nói thêm, “tất cả các quốc gia đều muốn có sự thống nhất ở đây”.
“Luôn luôn có điều gì đó xảy ra,” Bauer nói.
Những người tham dự tại The Hague đã coi cam kết chi tiêu quốc phòng và thông cáo ngắn gọn này là phản ứng trước mối đe dọa từ Nga, chứ không chỉ là lời lên án gay gắt của tổng thống Hoa Kỳ.
“Sự thay đổi lớn nhất đối với tôi không phải là Tổng thống Trump,” Bauer nói. “Sự thay đổi lớn nhất là sự phát triển của mối đe dọa — đó là Nga, đó là các tổ chức khủng bố,” ông nói thêm. Cựu giám đốc ủy ban quân sự cho biết, Trung Quốc cũng đang ở trong tầm ngắm.
“Thời gian đang chống lại chúng ta — mối đe dọa từ Nga là có thật”, Ulysse Ellian, một nhà lập pháp người Hòa Lan thuộc Đảng Nhân dân vì Tự do và Dân chủ, trước đây do Rutte lãnh đạo, cho biết. “Đối với hầu hết các đồng minh, họ cảm thấy cảm giác cấp bách”, ông nói với Newsweek. “Điều tự nhiên là một số người trong số họ không cảm thấy như vậy, và sau đó chúng ta phải thuyết phục họ”.
Tsahkna cho biết ngay cả bây giờ, một số quốc gia vẫn cần được thuyết phục.
Các quốc gia tạo thành xương sống của sườn phía đông NATO, tiếp giáp với biên giới Nga, đã tăng chi tiêu quốc phòng nhanh hơn nhiều so với Tây Âu và Nam Âu. Tây Ban Nha, về mặt địa lý cách xa Nga, nhìn về phía nam đến Phi Châu nhiều hơn là về phía bắc và phía đông.
Tuy nhiên, ở hầu hết các khu vực của NATO, có một cảm giác chung rằng chi tiêu quốc phòng trên quy mô lớn phải tăng lên và phải tăng nhanh chóng. Thông cáo ngắn gọn của năm nay, tập trung vào quốc phòng và gạt các chủ đề khác sang một bên, “nêu bật rằng nhu cầu của Âu Châu về việc chi tiêu nhiều hơn cho quốc phòng là một điều mà tất cả các Đồng minh có thể đồng ý”, Rachel Rizzo, thành viên cao cấp không thường trú tại Trung tâm Âu Châu của Hội đồng Đại Tây Dương cho biết.
Nhưng bây giờ công việc khó khăn mới bắt đầu, Rizzo nói. “Con đường phía trước còn rất dài”.
[Newsweek: NATO's United Front Tested As Trump Hammers Spain]