Theo Kathleen N. Hattrup trên tạp chí Aleteia xuất bản ngày 13/08/25, các tông đồ đã được dẫn dắt để hỏi "Chắc chắn không phải con chứ?" khi Chúa Giêsu nói rằng có người sẽ phản bội Người. Đây có lẽ là một trong những câu hỏi chân thành nhất mà chúng ta có thể tự hỏi mình.

Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã phát biểu "từng mảng" trước công chúng vào ngày 13 tháng 8 này, khi nhiều nhóm người tụ tập cho buổi tiếp kiến chung tại Vương cung thánh đường Phaolô VI, Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, và tại Quảng trường Thánh Phêrô, do thời tiết quá nóng.

Đức Giáo Hoàng nói với một nhóm người bằng tiếng Anh "Chúng tôi cảm ơn sự kiên nhẫn của anh chị em và chúng tôi cảm tạ Chúa vì món quà tuyệt vời của cuộc sống, thời tiết tốt đẹp, và tất cả những ơn lành của Người".

Đức Thánh Cha tiếp tục bài suy niệm mà ngài đã bắt đầu vào tuần trước, về Bữa Tiệc Ly, hôm nay tiếp nối khoảnh khắc Chúa Giêsu tuyên bố việc Người bị phản bội.

Căn phòng trên lầu, nơi mọi thứ vừa được chuẩn bị kỹ lưỡng trước đó không lâu, bỗng chốc tràn ngập một sự im lặng đau đớn, chất chứa những câu hỏi, nghi ngờ, và yếu đuối. Đó là nỗi đau mà chúng ta cũng đã quá quen thuộc, khi bóng đen của sự phản bội phủ lên những mối quan hệ thân thiết nhất.

Chúa Giêsu không nêu tên Giuđa, và điều này khiến các tông đồ tự vấn chính mình. Đức Thánh Cha nói rằng câu hỏi này -- Chắc chắn không phải là con chứ? -- là một câu hỏi mà chúng ta cần tự vấn.

Đó không phải là câu hỏi của người vô tội, mà là của người môn đệ nhận ra mình mong manh. Đó không phải là tiếng kêu của người có tội, mà là tiếng thì thầm của người, tuy muốn yêu thương, nhưng lại nhận thức được khả năng gây hại.

Đức Leo quả quyết: Tuy nhiên, nhận thức này chính là khởi đầu của hành trình cứu rỗi. Thực vậy, với những người hành hương nói tiếng Pháp, ngài đã cụ thể hóa suy tư này bằng cách nói về Bí tích Hòa giải.

Với Thiên Chúa, không gì là không thể, sự sống chiến thắng sự chết và ân sủng chiến thắng tội lỗi: chúng ta hãy sống Bí tích Hòa giải hết mình để mối quan hệ của chúng ta với Người có thể sống động vượt trên những phản bội của chúng ta. Xin ơn tha thứ của Thiên Chúa giúp chúng ta biết thương xót anh chị em mình.

Sau đây là nguyên văn bài giáo lý của ngài theo bản tiếng Anh của Tòa Thánh:

Anh chị em thân mến,

Chúng ta hãy tiếp tục hành trình trong trường học Tin Mừng, dõi theo bước chân Chúa Giêsu trong những ngày cuối đời. Hôm nay, chúng ta sẽ dừng lại ở một cảnh tượng thân mật, kịch tính, nhưng cũng vô cùng chân thực: khoảnh khắc Chúa Giêsu tiết lộ rằng một trong Mười Hai Tông Đồ sắp phản bội Người trong bữa Tiệc Ly Vượt Qua: “Thầy bảo thật anh em: một người trong anh em sẽ phản bội Thầy, chính là người đang cùng ăn với Thầy” (Mc 14:18).

Những lời mạnh mẽ. Chúa Giêsu nói ra những lời này không phải để lên án, nhưng để cho thấy tình yêu, khi chân thành, không thể thiếu sự thật. Căn phòng trên lầu, nơi mọi thứ đã được chuẩn bị chu đáo ngay trước đó, bỗng chốc chìm ngập trong một sự im lặng đau đớn, chất chứa những câu hỏi, nghi ngờ, và cả những tổn thương. Đó là một nỗi đau mà chúng ta cũng biết rõ, khi bóng đen của sự phản bội phủ lên những mối quan hệ thân thiết nhất.

Tuy nhiên, cách Chúa Giêsu nói về những gì sắp xảy ra thật đáng ngạc nhiên. Người không lớn tiếng, không chỉ tay, cũng không nhắc đến tên Giuđa. Người nói theo cách mà mỗi người có thể tự hỏi mình câu hỏi đó. Và đây chính xác là những gì đã xảy ra. Thánh Máccô kể cho chúng ta: “Các ông bắt đầu buồn rầu và lần lượt hỏi Người: ‘Chẳng lẽ con sao?’” (Mc 14:19).

Các bạn thân mến, câu hỏi này – “Chắc chắn không phải con chứ?” – có lẽ là một trong những câu hỏi chân thành nhất mà chúng ta có thể tự hỏi mình. Đó không phải là câu hỏi của người vô tội, mà là của người môn đệ nhận ra mình mong manh. Đó không phải là tiếng kêu của kẻ có tội, mà là tiếng thì thầm của người, tuy muốn yêu thương, nhưng lại nhận thức được khả năng gây hại. Chính trong nhận thức này, hành trình cứu độ bắt đầu.

Chúa Giêsu không tố cáo để hạ nhục. Người nói sự thật vì Người muốn cứu độ. Và để được cứu rỗi, cần phải cảm nhận: cảm nhận rằng mình đang bị liên lụy, cảm nhận rằng mình được yêu thương bất chấp tất cả, cảm nhận rằng sự dữ là có thật nhưng nó không phải là tiếng nói cuối cùng. Chỉ những ai đã biết chân lý của một tình yêu sâu sắc mới có thể chấp nhận vết thương phản bội.

Phản ứng của các tông đồ không phải là giận dữ, mà là buồn bã. Họ không phẫn nộ, họ đau buồn. Đó là một nỗi đau phát sinh từ khả năng thực sự bị liên lụy. Và chính nỗi đau buồn này, nếu được đón nhận với lòng chân thành, sẽ trở thành một nơi để hoán cải. Tin Mừng không dạy chúng ta phủ nhận sự dữ, mà là nhìn nhận nó như một cơ hội đau đớn để tái sinh.

Sau đó, Chúa Giêsu thêm một câu khiến chúng ta bối rối và suy gẫm. "Nhưng khốn cho kẻ nộp Con Người! Thà nó đừng sinh ra thì hơn" (Mc 14:21). Chắc chắn đó là những lời cay nghiệt, nhưng chúng ta phải hiểu rõ: đó không phải là một lời nguyền rủa, mà là một tiếng kêu đau đớn. Trong tiếng Hy Lạp, từ “khốn” nghe như một lời than thở, một tiếng “than ôi”, một lời cảm thán chân thành và sâu sắc.

Chúng ta đã quen với việc phán xét. Nhưng Chúa chấp nhận đau khổ. Khi nhìn thấy điều ác, Người không trả thù, mà chỉ đau buồn. Và câu “thà đừng sinh ra còn hơn” không phải là một lời kết án áp đặt tiên thiên, mà là một sự thật mà bất cứ ai trong chúng ta cũng có thể nhận ra: nếu chúng ta phủ nhận tình yêu đã sinh ra chúng ta, nếu qua phản bội, chúng ta trở nên bất trung với chính mình, khi đó chúng ta thực sự đánh mất ý nghĩa của việc đến thế gian, và chúng ta tự loại mình khỏi ơn cứu rỗi.

Tuy nhiên, chính tại nơi đó, ở điểm đen tối nhất, ánh sáng không bị dập tắt. Trái lại, nó bắt đầu tỏa sáng. Bởi vì nếu chúng ta nhận ra giới hạn của mình, nếu chúng ta để mình được chạm đến bởi nỗi đau của Chúa Kitô, thì cuối cùng chúng ta có thể được tái sinh. Đức tin không miễn trừ chúng ta khỏi khả năng phạm tội, nhưng nó luôn mang đến cho chúng ta một lối thoát: đó là lòng thương xót.

Chúa Giêsu không hề nao núng trước sự mỏng manh của chúng ta. Người biết rõ rằng không có tình bạn nào miễn nhiễm nguy cơ bị phản bội. Nhưng Chúa Giêsu vẫn tiếp tục tin tưởng. Người vẫn tiếp tục ngồi vào bàn ăn với các môn đệ. Người không bỏ việc bẻ bánh, ngay cả đối với những kẻ sẽ phản bội Người. Đây là quyền năng thầm lặng của Thiên Chúa: Người không bao giờ từ bỏ bàn tiệc tình yêu, ngay cả khi Người biết mình sẽ bị bỏ lại một mình.

Anh chị em thân mến, hôm nay chúng ta cũng có thể tự hỏi mình một cách chân thành: "Chắc chắn không phải là con chứ?". Không phải để cảm thấy bị buộc tội, mà là để mở ra một không gian cho sự thật trong trái tim chúng ta. Sự cứu rỗi bắt đầu từ đây: với nhận thức rằng chúng ta có thể là những người phá vỡ niềm tin vào Chúa, nhưng chúng ta cũng có thể là những người thu thập, bảo vệ và làm mới niềm tin ấy.

Cuối cùng, đây chính là hy vọng: biết rằng ngay cả khi chúng ta thất bại, Chúa sẽ không bao giờ bỏ rơi chúng ta. Ngay cả khi chúng ta phản bội Người, Người vẫn không bao giờ ngừng yêu thương chúng ta. Và nếu chúng ta để mình được chạm đến bởi tình yêu này – khiêm nhường, tổn thương, nhưng luôn trung thành – thì chúng ta có thể thực sự được tái sinh. Và chúng ta có thể bắt đầu sống không còn như những kẻ phản bội, nhưng như những người con luôn được yêu thương.